Wzmocnienie gospodarki, zapewnienie bezpieczeństwa, poprawa stanu zdrowia czy po prostu polepszenie jakości naszego życia – takim celom między innymi ma służyć rozwój sztucznej inteligencji. W Polsce i na świecie przybywa nowych technologii opartych na SI. Eksperci Łukasiewicza na co dzień pracują nad jej różnorodnym wykorzystaniem. Do naszych zadań należy jednak nie tylko opracowywanie nowych rozwiązań, o których piszemy poniżej, ale i edukacja w tym zakresie. Dlatego cieszy udział Łukasiewicz – EMAG w dobiegającym końca Tygodniu Sztucznej Inteligencji, który jest częścią programu Katowic – Europejskiego Miasta Nauki 2024.
O sztucznej inteligencji w Katowicach,…
Podczas kilku dni warsztatów, wykładów, paneli i innych spotkań w Katowicach Łukasiewicz – EMAG zaprezentował prace i produkty stworzone przez swoich naukowców. To m.in. elektryczny pojazd transportowy ETV, przeznaczony do ratownictwa górskiego, czy WALKER 2, czyli unikatowy w skali świata przenośny miernik pomiaru parametrów jakości węgla, tj. popiołu, wilgoci i wartości opałowej. To także aplikacja AudioMovie, która osobom z wadą wzroku pozwala oglądać filmy, czy wirtualny tłumacz języka migowego dla osób głuchych.
Prof. Jan Kozak, Lider Grupy Roboczej Systemów Uczących Się w Łukasiewicz – EMAG i jednocześnie kurator Tygodnia Sztucznej Inteligencji, przy zaangażowaniu środowiska akademickiego Śląska zadbał o atrakcyjne propozycje wydarzeń skierowanych zarówno do dorosłych, jak i do dzieci i młodzieży. Na uwagę zasługuje prezentacja możliwości SI zwłaszcza tzw. seniorom i wszystkim osobom starszym, dla których to sfera wiążąc się z niewiedzą i dlatego budząca niepokój. Z dronami i innym sprzętem wykorzystującym SI prof. Kozak dotarł nawet do centrum rehabilitacji i do środowiska osób głuchych by pokazać, jak rozwój SI realnie może usprawniać nasze funkcjonowanie.
AI także w Warszawie…
Ostatniego dnia stycznia odbyła się również konferencja otwierająca 2024forAI. To inicjatywa podjęta wspólnie przez Branżowy Punkt Kontaktowy Przemysł 4.0, Mazovia EDIH i EIT Manufacturing HUB Poland, działające przy Łukasiewicz – PIAP. Konferencja zainaugurowała całoroczny cykl wydarzeń, skierowanych do przedsiębiorstw, w celu zdobycia wsparcia i wiedzy o możliwości finansowania i rozwoju ze środków europejskich, do firm, które są zainteresowane rozwiązaniami wykorzystującymi SI, do podmiotów poszukujących partnerów do projektów międzynarodowych i innych. Podczas konferencji uczestnicy poznali główne cele 2024forAI, głównych partnerów, dostępne programy wsparcia rozwoju oraz przedsiębiorców i ich katalogi usług. W otwarciu wziął udział prezes Centrum Łukasiewicz Andrzej Dybczyński, który opowiedział przy okazji o głównych kompetencjach Łukasiewicza w zakresie AI.
… i w całej Polsce.
Liczne badania naszych naukowców opierają się na algorytmach sztucznej inteligencji, rozwijając jej możliwości w różnych dziedzinach. I gdyby Tydzień Sztucznej Inteligencji zorganizować nie tylko w Katowicach, ale i w Poznaniu, Wrocławiu, Krakowie czy Warszawie, to Łukasiewicz miałby wiele do powiedzenia. Przykłady? Oto i one.
Łukasiewicz – PIT realizuje (wraz z Instytutem Genetyki Człowieka PAN) projekt analizy skurczów komórki serca (i detekcji ich kierunku). Polega on na obserwacji (przy użyciu kamery wysokiej jakości i rozdzielczości) wyhodowanych syntetycznie komórek serca. Następnie algorytmy określają momenty, w których występuje skurcz, jego kierunek oraz prawidłowość skurczu. Jest to niezbędne w procesie obserwacji komórek po podaniu nowego leku. Innym ciekawym projektem realizowanym przez Łukasiewicz – PIT jest choćby Produktoskop. Chodzi w nim o wypracowanie algorytmów AI do detekcji produktów typu dual-quality (na podstawie opinii z różnych serwisów internetowych).
Łukasiewicz – PORT prowadzi projekt Saufex (finansowany z programu Horyzont Europa), którego głównym celem jest poprawa wykrywania, analizy i przeciwdziałania obcej manipulacji i ingerencji informacyjnej (FIMI). Innymi słowy chodzi o skuteczniejszą walkę z dezinformacją. We Wrocławiu też trwają prace w czterech projektach, którymi zajmuje się Grupa Badawcza Biobank. Celem jednego z nich jest „Zdefiniowanie sygnatur radio-oporności raka płaskonabłonkowego głowy i szyi (HNSCC) przy użyciu sztucznej inteligencji i genomowej analizy przestrzennej.”
Opracowanie innowacyjnego systemu składającego się z inteligentnych sensorów mierzących krytyczne parametry taboru kolejowego oraz aplikacji webowej do przetwarzania, monitorowania i analizowania danych za pomocą mechanizmów sztucznej inteligencji – to działanie naukowców Łukasiewicz – ITR. Stworzony przez nich system m.in. wykrywa, na podstawie anomalii w sygnale wibracji elementów jezdnych wagonu kolejowego, uszkodzenie powierzchni kół wagonu.
Łukasiewicz – ILOT w ramach projektu SMILE przygotowuje platformę wielosensorową, której praca wspomagana jest przez algorytmy sztucznej inteligencji. Podstawowym scenariuszem wykorzystania tych algorytmów jest detekcja obiektów i cech na zdjęciach multispektralnych w czasie rzeczywistym. Z kolei celem innego projektu – GNSS denied navigation (GDNav) – było opracowanie modelu użytkowego urządzenia technicznego (TRL 6) dla rakiet ziemia-ziemia o zasięgu w promieniu do 60 km, umożliwiającego prowadzenie obliczeń nawigacyjnych bez globalnej nawigacji satelitarnej (GNSS).
Łukasiewicz – ICIMB pracuje nad zastosowaniem sztucznej inteligencji w bezpieczeństwie pożarowym budownictwa. Projekt ma na celu opracowanie i wdrożenie systemu sztucznej inteligencji, dzięki któremu będzie można prognozować klasy reakcji na ogień wyrobów budowlanych, a dokładnie złożonych systemów izolacji cieplnej ścian budynków.
Łukasiewicz – KIT ma na koncie m.in. autonomicznego agrobota do zbioru pieczarek czy opracowanie nowatorskiego podejścia do oceny sygnałów biomedycznych, w szczególności sygnałów biofizycznych płodu, rejestrowanych podczas rutynowego monitorowania płodu w ciąży zagrożonej. W 2023 roku w Łukasiewicz – KIT powstał obszar badawczy związany ze sztuczną inteligencją, a zespołowi naukowców przewodzi dr hab. inż. Dorota Wilk-Kołodziejczyk.
Łukasiewicz – PIAP w konsorcjum 25 partnerów z 12 krajów realizuje projekt AI-PRISM, czyli interakcje robotów dla systemów inteligentnego wytwarzania. Rezultatem prac będzie zintegrowany i skalowalny ekosystem z rozwiązaniami specyficznymi dla półautomatycznego i kooperacyjnego wytwarzania w procesach elastycznej produkcji, dla których nie będą wymagane specyficzne umiejętności programowania robotów, dzięki modułom programowania przez demonstrację. Piloty będą przeprowadzone w rzeczywistych środowiskach operacyjnych obejmujących kluczowe sektory produkcyjne.
Łukasiewicz – EMAG, wspomniany wyżej przy okazji zaangażowania w Tydzień Sztucznej Inteligencji w Katowicach, to także takie projekty, jak choćby „Rozwój interinstytucjonalnych technologii agregacji, przetwarzania i wizualizacji danych statystycznych instytucji publicznych”, którego celem jest przygotowanie platformy analitycznej. Naukowcy z Katowic cały czas pracują też nad usprawnieniem Awatara 2PJM. Celem projektu jest opracowanie szkieletowego rozwiązania pozwalającego na translację wypowiedzi w języku polskim na język migowy z wykorzystaniem wirtualnej postaci ludzkiej. Innowacyjność rozwiązania, nacelowanego na tłumaczenie wypowiedzi z języka polskiego na Polski Język Migowy, polega na uwzględnieniu emocji i elementów pozawerbalnych wypowiedzi w wizualizacji gestów.
Sztuczna inteligencja to obecnie jeden z głównych tematów w dyskursie publicznym. Jest na językach wielu osób: zarówno naukowców, programistów, inżynierów czy techników, jak i publicystów, dziennikarzy czy polityków. W tej przestrzeni pojawia się też Łukasiewicz, jego pracownicy i ich konkretne badania i sukcesy. Bo rozwój sztucznej inteligencji ma sens tylko wtedy, gdy jej możliwości są realnie wykorzystywane: zamieniane w produkty i mechanizmy, używane zarówno przez firmy, jak i przez zwykłych ludzi. Nie bez kozery jednym z haseł Łukasiewicza jest Nauka dla Biznesu. Trzymamy kciuki za wszystkich naszych naukowców, których codzienna praca ma szansę zmienić jakość naszego życia.
___
PS. Artykuł powstał m.in. na podstawie informacji przesłanych przez instytuty Łukasiewicza. Został napisany bez użycia chatu GPT 😉