Ośrodki innowacji to grupa instytucji, która prowadzi działalność w obszarze wspierania procesów innowacyjnych w gospodarce, w szczególności w sektorze mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Podmioty te zajmują się transferem technologii i dostarczaniem usług proinnowacyjnych oraz współpracą z biznesem. W jaki sposób ośrodki innowacji mogą wspierać polskich przedsiębiorców?

Ośrodki innowacji skupiają swoją działalność na różnych aspektach i etapach procesów innowacyjnych. Znajduje to odzwierciedlenie w oferowaniu przez nie tzw. usług proinnowacyjnych. Zakładanym efektem ich działalności jest rozwijanie innowacji w aspekcie produktowym i procesowym.

W ramach ośrodków innowacji można wyróżnić:

• parki technologiczne, naukowe, naukowo-technologiczne, przemysłowo-technologiczne, techno-parki;
• inkubatory technologiczne;
• centra transferu technologii;
• centra innowacji;
• huby innowacji cyfrowych.

Parki technologiczne/naukowe to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami. Są ukierunkowane na rozwój działalności przedsiębiorców, zwłaszcza małych i średnich, wykorzystujących nowoczesne technologie. Realizując kompleksowe wsparcie, parki technologiczne oferują przedsiębiorcom także usługi doradztwa w zakresie rozwoju, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne.

Inkubatory technologiczne to wyodrębnione organizacyjnie jednostki, które zapewniają początkującym przedsiębiorcom z sektora MŚP – w tym założycielom start-upów – pomoc w uruchomieniu przedsiębiorstw oferujących produkty lub usługi powstałe w wyniku opracowania i wdrożenia nowych technologii. Zapewniają one program inkubacji przedsiębiorczości, a ich głównym celem jest pomoc nowo powstałej, innowacyjnej firmie w osiągnięciu dojrzałości i zdolności do samodzielnego funkcjonowania na rynku. Inkubatory technologiczne zwykle dysponują laboratoriami badawczymi i zaawansowaną infrastrukturę techniczną.

Centra transferu technologii – funkcjonujące jako jednostki samodzielne lub uczelniane, powoływane w celu komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych powstających w sferze jednostki macierzystej lub w otoczeniu danego centrum (wypracowywane przez inne podmioty, z którymi centrum transferu technologii współpracuje).

Centra innowacji to ośrodki, które świadczą klientom wyspecjalizowane usługi informacyjne, doradcze i szkoleniowe o charakterze proinnowacyjnym. Adresatem kompleksowych usług proinnowacyjnych najczęściej są już działające przedsiębiorstwa lub technologiczne startupy.

Huby Innowacji Cyfrowych to ośrodki gromadzące wiedzę i kompetencje w dziedzinie cyfrowej transformacji działalności gospodarczej. Wspierają transformację cyfrową przedsiębiorstw, aby pomóc zwiększyć ich konkurencyjność rynkową poprzez zastosowanie innowacyjnych rozwiązań z obszaru szeroko pojętych technologii cyfrowych.

Wsparcie dla przedsiębiorców

Ośrodki innowacji świadczą na rzecz sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw usługi doradcze, informacyjne, szkoleniowe oraz usługi związane z udostępnianiem infrastruktury technicznej niezbędnej do prowadzenia działalności gospodarczej. Jak podkreślono w raporcie PARP „Analiza potencjału ośrodków innowacji i ich wpływu na realizację założeń (koncepcji) inteligentnych specjalizacji w Polsce”, usługi oferowane przez ośrodki innowacji są zróżnicowane i obejmują m.in. wsparcie procesów transferu i komercjalizacji nowych technologii, pomoc w tworzeniu nowych firm i wdrażaniu innowacyjnych modeli biznesowych, świadczenie rozmaitych usług doradczych związanych z innowacyjnym rozwojem przedsiębiorstwa, udostępnianie bazy lokalowej i infrastruktury technicznej niezbędnych w procesach transferu technologii, wypracowywania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań w biznesie. Pochodną działalności tych podmiotów jest tworzenie skupisk innowacyjnych firm, animacja proinnowacyjnych postaw oraz organizowanie współpracy na linii biznes – nauka w celu podnoszenia konkurencyjności sektora gospodarczego, opartej na innowacyjności.

Ośrodki innowacji odgrywają istotną rolę we wspieraniu polskich przedsiębiorców poprzez dostarczanie im niezbędnych zasobów i narzędzi do rozwoju ich innowacyjnych pomysłów. Dyrektor Białostockiego Parku Naukowo-Technologicznego, Anna Daszuta-Zalewska, podkreśla: – Naszym celem jest tworzenie sprzyjającego ekosystemu, który umożliwia przedsiębiorcom skuteczne komercjalizowanie ich innowacji. Ośrodki innowacji zapewniają przedsiębiorcom dostęp do specjalistycznej wiedzy eksperckiej, wspierając ich w procesie badawczo-rozwojowym i adaptacji nowych technologii. Przedsiębiorcy mogą korzystać z infrastruktury laboratoryjnej, co umożliwia im przeprowadzanie eksperymentów oraz weryfikację swoich rozwiązań. Dzięki kontaktom i sieciom biznesowym, ośrodki innowacji pomagają przedsiębiorcom nawiązywać relacje z partnerami handlowymi, inwestorami i ekspertami z danej branży. Ośrodki organizują szkolenia, warsztaty i konferencje, które pozwalają przedsiębiorcom poszerzać swoje umiejętności, zdobywać wiedzę z obszaru zarządzania, nowoczesnego marketingu czy prawa. Pomagają także innowatorom chronić prawa własności intelektualnej, co stanowi kluczowy czynnik dla przedsiębiorstw opartych na innowacjach. Inicjatywy inkubacyjne w ośrodkach innowacji umożliwiają przedsiębiorcom rozwój swojego pomysłu biznesowego pod opieką ekspertów, co minimalizuje ryzyko popełnienia błędów na wczesnym etapie. Przedsiębiorcy korzystają z usług mentorów, którzy wspierają ich w budowaniu strategii rozwoju, identyfikacji rynku docelowego oraz budowaniu trwałej konkurencyjności.

Z kolei Krzysztof Krzysztofiak z Krakowskiego Parku Technologicznego zwraca uwagę, że parki technologiczne są miejscem, gdzie najnowsze technologie zderzają się ze stale zmieniającymi się potrzebami rynków. To miejsce interakcji i współpracy młodych, pełnych pasji innowatorów oraz dojrzałych firm, które dla swojego rozwoju potrzebują często bodźca w postaci nowych, świeżych pomysłów. Wreszcie, parki naukowo-technologiczne umożliwiają bardziej efektywne wykorzystanie opracowanych przez naukowców wynalazków i wyników badań w realnej gospodarce, a w konsekwencji pozwalają nam – klientom – skorzystać szybciej z najnowszych osiągnięć nauki.

– Krakowski Park Technologiczny jest zarządzającym Polską Strefą Inwestycji (dawniej: specjalna strefa ekonomiczna). Dlatego ważną częścią naszej działalności jest obsługa przedsiębiorców pragnących zrealizować nowe projekty inwestycyjne. Atrakcyjne tereny inwestycyjne w Małopolsce i pomoc publiczna w postaci zwolnień podatkowych to najważniejsze argumenty pomagające firmom podejmować decyzje o nowych inwestycjach. Równocześnie, KPT oferuje pełny zakres usług charakterystycznych dla typowego parku technologicznego, takich jak szkolenia, doradztwo biznesowe, networking czy wreszcie dostęp do finasowania za pośrednictwem naszych funduszy inwestycyjnych. W naszych obiektach swoją działalność prowadzi około stu młodych firm technologicznych, którym świadczymy różnorodne formy wsparcia. Od wielu lat prowadzimy na przykład program inkubacji przeznaczony dla start-upów, tj. młodych przedsiębiorców, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki w biznesie. Z kolei programy akceleracji realizowane w KPT dla firm z branży Przemysłu 4.0 znakomicie skracają drogę „od pomysłu do przemysłu”. W naszych działaniach zbliżamy pomysłodawców-innowatorów do odbiorców technologii, którymi są duże firmy produkcyjne i usługowe działające najczęściej w naszym regionie. Dowodem na skuteczność naszych działań w zakresie akceleracji jest kilkadziesiąt wdrożeń nowych technologii, które miały miejsce w ostatnich kilku latach w przedsiębiorstwach współpracujących z KPT – podkreśla Krzysztof Krzysztofiak.

Jakie wsparcie z Funduszy Europejskich oferuje ośrodkom innowacji PARP?

W ramach obecnej perspektywy finansowej na lata 2021-2027, w większym stopniu niż w poprzedniej perspektywie, oferowane są instrumenty dla ośrodków innowacji, klastrów oraz instytucji otoczenia biznesu, w tym sieci EDIH (Europejskich Hubów Innowacji Cyfrowych).

Do 22 sierpnia 2023 r. przyjmowane są wnioski do konkursu „Startup Booster Poland – Smart UP” z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Nabór skierowany jest do podmiotów działających na rzecz rozwoju gospodarczego i/lub na rzecz innowacyjności w tym centrów transferu technologii, centrów innowacji, inkubatorów technologicznych, akademickich inkubatorów przedsiębiorczości, parków technologicznych. Celem działania jest wsparcie innowacyjnych przedsiębiorstw na wczesnym etapie rozwoju (start-upów) poprzez programy rozwojowe o charakterze akceleracyjnym i post-akceleracyjnym oferowane przez akceleratory wybrane w trybie konkursowym. Kwota dofinansowania projektu wynosi między 10 a 18 mln zł.

Do 30 sierpnia 2023 r. trwa natomiast nabór do konkursu „Rozwój oferty klastrów dla firm” z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Celem działania jest wzmocnienie potencjału oraz profesjonalizacji działalności koordynatorów klastra, w szczególności poprzez rozwój innowacyjnej oferty usługowej na rzecz członków klastra w zakresie B+R+I (badania, rozwój, innowacje). Fakultatywnie przedmiotem projektu może być rozwój usług w zakresie internacjonalizacji oraz transferu wiedzy i dobrych praktyk w klastrze. Środki przeznaczone na dofinasowanie projektów w naborze to 66 mln zł.

Do 12 lipca 2023 r. trwał także nabór do konkursu „Platformy startowe dla nowych pomysłów” skierowany do ośrodków innowacji (parków naukowo-technologicznych, parków naukowych, parków technologicznych, inkubatorów technologicznych). Dofinansowanie w wysokości od 10 do 25 mln zł mogą otrzymać projekty grantowe, działające w partnerstwie prowadzonym przez animatorów platform startowych. Realizowane na terytorium co najmniej jednego województwa makroregionu Polski Wschodniej, polegające na stworzeniu kompleksowego programu inkubacji innowacyjnych pomysłów start-upów. Projekt powinien obejmować wszystkie działania niezbędne do realizacji zaplanowanego programu inkubacji, obejmującego także usługi niezbędne do rozwoju nowego pomysłu biznesowego. Dofinansowanie można przeznaczyć na koszty operacyjne, w tym wynagrodzenia personelu projektu oraz koszty indywidualnego wsparcia start-upów, w tym koszty usług podstawowych i specjalistycznych. Konkurs realizowany jest w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW).

W przyszłym roku uruchomiony zostanie również konkurs „Rozwój oferty OI dla firm” w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Celem konkursu jest rozwój potencjału akredytowanych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii pojedynczych ośrodków innowacji lub konsorcjów (partnerstw) specjalizacji technologicznych, a także rozszerzenie ich oferty o nowe lub ulepszone proinnowacyjne usługi oferowane przedsiębiorcom. Budżet naboru wynosi 66 mln zł.

Więcej informacji o naborach można znaleźć na stronie PARP.

Źródła: Jak ośrodki innowacji wspierają polskich przedsiębiorców? – PARP – Centrum Rozwoju MŚP